Osho: Πόνος, η πύλη της σοφίας

Κάθε πόνος είναι σπόρος φόρτισης, επειδή ο πόνος σε σπρώχνει να αναζητήσεις τη σοφία. Μπορείς να πεις ότι ο πόνος σε οδηγεί στη φώτιση, μα δεν μπορείς να πεις ότι ο πόνος είναι η ίδια η φώτιση.

Το σώμα και ο νους σου είναι το χωράφι. Ο πόνος είναι ο σπόρος, η σοφία είναι το κλαδί και η φώτιση ο καρπός. Ο Πόνος είναι Σπόρος Φόρτισης, ο άνθρωπος που βλέπει τη ζωή σαν μια οργανική ενότητα αποδέχεται τον πόνο. Ο πόνος σού δημιουργεί την ανάγκη να αναζητήσεις την αλήθεια.Αλλιώς, θα βαριωσουν, θα κοιμόσουν, θα ήσουν σαν φυτό. Μην ανταγωνίζεσαι τον πόνο. Να νιώθεις ευγνωμοσύνη προς τον πόνο. Σε κρατάει σε εγρήγορση, σε κρατάει ξύπνιο και σε προκαλεί να βρεις τρόπο να τον ξεπεράσεις. «Bodhidharma, The Greatest Zen Master».

ΣΤΑΜΑΤΆ ΤΗΣ ΑΥΤΑΠΑΤΕΣ

Ο πόνος, τα βάσανα, η δυσαρέσκεια, η έλλειψη ικανοποίησης είναι τόσο οδυνηρά, που ο νους δημιουργεί αυταπάτες ευχαρίστησης.

Αυτές οι αυταπάτες βοηθούν τους ανθρώπους να συνεχίζουν να ζουν. Αν αφαιρέσεις όλες τις αυταπάτες από έναν άνθρωπο, τότε δεν θα έχει λόγο να ζήσει ούτε για μια στιγμή ακόμη.

Όταν δεν είσαι συνειδητός, οι αυταπάτες χρειάζονται, επειδή δημιουργούν έστω και ψεύτικο νόημα στη ζωή. Και μέχρι να συμβεί το αληθινό, συνεχίζουμε να δημιουργούμε ψεύτικα νοήματα. Για να αποφευχθεί η δυσαρέσκεια, ο πόνος, η ζωή χωρίς νόημα, τη γεμίζουμε με μεγάλες αυταπάτες, που γίνονται πεποιθήσεις, αυτές όμως δεν κρατούν για πολύ. Όταν ένας άνθρωπος έχει μπουχτίσει από ένα ψεύτικο νόημα, δημιουργεί ένα άλλο.

Μπουχτίζει με τα χρήματα, μετακινείται προς την πολιτική. Μπουχτίζει με την πολιτική, μετακινείται σε κάτι άλλο. Μπουχτίζεις με μια γυναίκα και ψάχνεις για άλλη κι ύστερα άλλη κι άλλη. Απλώς αντικαθιστούμε τις παλιές αυταπάτες με καινούριες κι αυτό το ονομάζουμε 

Η αλήθεια όμως θρυμματίζει όλες τις αυταπάτες. Αλήθεια είναι το να ζήσεις τον βαθύ πόνο, τον υπέρτατο πόνο και να αναζητείς το πραγματικό. Η αναζήτηση είναι εφικτή μόνο όταν αναγνωρίσεις τον αληθινό πόνο της ζωής και σταματήσεις να παίρνεις ηρεμιστικά. Την ημέρα που θα δεις τι έχεις κάνει στη ζωή σου – την ημέρα που θα δεις πραγματικά τον πόνο και την αγωνία και δεν θα προσπαθήσεις να πάρεις κανένα παυσίπονο, την ημέρα που θα περάσεις μέσα από την αγωνία και τον πόνο – τότε και μόνο τότε θα μπορέσεις να κινηθείς προς το αληθινό. Μόνο ο πόνος μπορεί να σε οδηγήσει προς το αληθινό. Θα σε σπρώξει να ανακαλύψεις τι είναι εκείνο που μπορεί να διαλύσει τον πόνο και να σε οδηγήσει στην έκσταση.

Σταμάτα πια με τις αυταπάτες! Το μονοπάτι είναι γεμάτο από μεγάλο πόνο και μόνο ελάχιστοι φτάνουν. Και φτάνουν μόνο ελάχιστοι, επειδή οι άνθρωποι αρνούνται να δεχτούν τον πόνο τής ζωής. Αυτός ακριβώς ο πόνος όμως είναι η πηγή όλης της ανάπτυξης.

Να βλέπεις την αλήθεια γυμνή, να μην την αποφεύγεις, μη δραπετεύσεις, κοίταζε όλο και βαθύτερα μέσα της. Αυτό είναι το ξεκίνημα τής ευφυΐας, το ξεκίνημα τής επίγνωσης, το ξεκίνημα τής συνειδητότητας. Αυτό είναι το πρώτο βήμα — και το τελευταίο βήμα γίνεται η φώτιση. Όταν αρχίσεις να ζεις με αυτό που υπάρχει και ούτε για μια στιγμή δεν δημιουργείς όνειρα για να το αποφύγεις, τότε μια μέρα, συμβαίνει το άνοιγμα. Ο ίδιος ο πόνος τής ζωής γίνεται η αιτία για το άνοιγμα τής ζωής. Η επίγνωση είναι το μονοπάτι τού μεγάλου πόνου. Όσο μεγαλύτερος είναι όμως ο πόνος, τόσο μεγαλύτερη είναι και η δυνατότητα για έκσταση


.Άρχισε την ανάπτυξη από τον εαυτό σου.

Πριν μπορέσεις να μεταμορφώσεις τον πόνο ολόκληρης τής ύπαρξης, πρέπει να αρχίσεις πρώτα από τον εαυτό σου. Αυτό είναι ένα από τα θεμελιώδη μυστικά τής εσωτερικής ανάπτυξης. Δεν μπορείς να κάνεις τίποτα στους άλλους, που να μην το έχεις κάνει προηγουμένως στον εαυτό σου.Αν πονάς τον εαυτό σου, θα πονάς και τους άλλους. Αν είσαι πονοκέφαλος για τον εαυτό σου, θα είσαι πονοκέφαλος και για τους άλλους. Αν είσαι ευτυχία για τον εαυτό σου, θα είσαι ευτυχία και για τους άλλους.

Ό,τι μπορείς να κάνεις στους άλλους, πρέπει να το έχεις κάνει προηγουμένως στον εαυτό σου, επειδή αυτό είναι το μοναδικό πράγμα που μπορείς να μοιραστείς.

Άρχισε την ανάπτυξη από τον εαυτό σου.

Συνεχίζεις να αποφεύγεις τον ίδιο σου τον πόνο. Αν νιώθεις ότι πονάς, ανοίγεις το ραδιόφωνο ή την τηλεόραση και ξεχνιέσαι. Αρχίζεις να διαβάζεις εφημερίδα, ώστε να μπορέσεις να ξεχάσεις τα βάσανά σου ή πηγαίνεις στον κινηματογράφο ή στο φίλο σου ή στη φίλη σου. Πηγαίνεις για ψώνια, πηγαίνεις στο κλαμπ, ώστε με κάποιο τρόπο να κρατάς τον εαυτό σου μακριά από τον εαυτό σου, ώστε να μην βλέπεις την πληγή, ώστε να μην χρειάζεται να παραδεχθείς πόσο πολύ πονάς μέσα σου.

Οι άνθρωποι κάνουν το κάθε τι για να αποφύγουν τον εαυτό τους. Δεν γνωρίζουν ούτε καν τον δικό τους πόνο. Πώς μπορούν να νιώσουν τον πόνο ολόκληρης τής ύπαρξης; Πρώτα πρέπει να αρχίσεις με τον εαυτό σου. Αν νιώθεις πόνο, άφησε τον να γίνει διαλογισμός. Κλείσε τις πόρτες και κάθισε σιωπηλά. Πρώτα νιώσε τον πόνο, με τη μεγαλύτερη δυνατή ένταση που είναι εφικτό. Κάποιος σε πρόσβαλλε. Τώρα, ο καλύτερος τρόπος για να αποφύγεις τον πόνο είναι να πας και να τον προσβάλλεις κι εσύ. Αυτό όμως δεν είναι διαλογισμός.

Αν κάποιος σε πρόσβαλλε, νιώσε ευγνωμοσύνη γι’ αυτόν, γιατί σού έδωσε την ευκαιρία να αισθανθείς μια βαθιά πληγή μέσα σου. Σού την άνοιξε εκείνη την πληγή. Η πληγή μπορεί να δημιουργήθηκε από πάμπολλες προσβολές, που έχεις υποφέρει σε όλη σου τη ζωή. Μπορεί αυτός που σε πρόσβαλλε να μην είναι η αιτία για όλο σου τον πόνο, σού τον έβγαλε όμως στην επιφάνεια.

Κλείσου λοιπόν στο δωμάτιο σου και κάθισε σιωπηλά, χωρίς θυμό για τον άνθρωπο. Παρατήρησε το συναίσθημα που υπάρχει μέσα σου. Νιώσε τον πόνο που έχεις απωθήσει, νιώσε την προσβολή.

Και τότε θα εκπλαγείς: Θα δεις ότι δεν βρίσκεται εκεί μόνο ο άνθρωπος που σε πρόσβαλλε, αλλά θα αρχίσουν να έρχονται στη μνήμη σου όλοι οι άνθρωποι που σε έχουν κατά καιρούς προσβάλλει.

Δεν θα αρχίσεις απλώς να τους θυμάσαι, αλλά θα αρχίσεις να ξαναζείς τις προσβολές. Θα μπεις σε ένα είδος πρωτογενούς θεραπείας – θα είναι σαν να κάνεις πράιμαλ.

Νιώσε τον πόνο, μην τον αποφεύγεις. Γι’αυτό, σε πολλές θεραπείες λένε στον ασθενή να μην παίρνει ναρκωτικά πριν αρχίσει η θεραπεία, για τον απλό λόγο ότι τα ναρκωτικά είναι ένας τρόπος για να αποφύγεις τον εσωτερικό σου πόνο. Δεν σου επιτρέπουν να δεις τις πληγές σου, τις καταπιέζουν, δεν σε αφήνουν να μπεις μέσα στον πόνο σου. Κι αν δεν μπεις μέσα στον πόνο σου, δεν μπορείς να τον ελευθερώσεις από τη φυλακή του.Είναι απολύτως επιστημονικό το να αφήσεις όλα τα ναρκωτικά πριν μπεις σε ένα θεραπευτικό γκρουπ, ακόμη και ναρκωτικά όπως ο καφές, το τσάι, το κάπνισμα, επειδή και αυτά είναι τρόποι για να ξεφεύγεις.

Έχεις παρατηρήσει; Όποτε νιώθεις νευρικά, αμέσως αρχίζεις να καπνίζεις. Είναι ένας τρόπος για να αποφύγεις τη νευρικότητα, επειδή το κάπνισμα σε κρατάει απασχολημένο.

Στην πραγματικότητα, συμβαίνει μια παλινδρόμηση. Το κάπνισμα σε ξανακάνει να νιώθεις σαν παιδί, ανέμελος, χωρίς ευθύνες, επειδή το κάπνισμα είναι συμβολικό βύζαγμα. Ο ζεστός καπνός που μπαίνει μέσα σου, σε πηγαίνει πίσω στις μέρες που σε τάϊζε το στήθος της μητέρας σου και έμπαινε μέσα σου το ζεστό γάλα. Η θηλή έχει γίνει τώρα τσιγάρο. Το τσιγάρο είναι μια συμβολική θηλή.

Μέσα από την παλινδρόμηση αποφεύγεις τις ευθύνες και τους πόνους τής ενήλικης ζωής σου. Κι αυτό συμβαίνει μέσα από πολλά και διάφορα ναρκωτικά. Ο σύγχρονος άνθρωπος παίρνει ναρκωτικά, όσο ποτέ άλλοτε, επειδή ο σύγχρονος άνθρωπος ζει μέσα σε τεράστιο πόνο. Χωρίς ναρκωτικά του είναι ανέφικτο να ζήσει. Αυτά τα ναρκωτικά δημιουργούν ένα φράχτη. Σε κρατούν ναρκωμένο, δεν σε αφήνουν να είσαι αρκετά ευαίσθητος στον πόνο.

Το πρώτο πράγμα είναι να κλείσεις τις πόρτες και να σταματήσεις κάθε είδους ασχολία — να βλέπεις τηλεόραση, να ακούς ραδιόφωνο, να διαβάζεις εφημερίδα. Σταμάτα όλες τις ασχολίες, επειδή και αυτές είναι ναρκωτικά με μια έννοια. Απλώς μείνε μόνος και εντελώς στάσιμος.

Ο Aτίσα λέει: Απλώς να είσαι ο εαυτός που. Όποιος κι αν είναι ο πόνος και όσο μεγάλος κι αν είναι, άφησέ τον να βρίσκεται εκεί. Πρώτα βίωσε τον σε όλη του την ένταση. Θα είναι δύσκολο, θα σου ξεριζώσει την καρδιά. Μπορεί να αρχίσεις να κλαις σαν παιδί, μπορεί να κυλίεσαι στο πάτωμα από τον βαθύ πόνο, μπορεί να παραμορφωθεί το σώμα σου, μπορεί ξαφνικά να συνειδητοποιήσεις ότι ο πόνος δεν είναι μόνο στην καρδιά, αλλά σ’ ολόκληρο το σώμα, ότι ολόκληρο το σώμα σου δεν είναι τίποτε άλλο παρά πόνος και μόνο πόνος.

Αν τον βιώσεις – και αυτό έχει τρομακτική σημασία – τότε άρχισε να τον απορροφάς. Μην τον πετάξεις μακριά. Είναι τόσο πολύτιμη ενέργεια, μην τον πετάς.

Απορρόφησε τον, πιες τον, δέξου τον, καλωσόρισε τον, νιώσε ευγνωμοσύνη γι’ αυτόν. Και πες στον εαυτό σου: «Αυτή τη φορά, θα τον πιω και θα τον δεχτώ σαν επισκέπτη. Αυτή τη φορά θα τον καταπιώ.»

Μπορεί να σου πάρει μερικές μέρες, μέχρι να είσαι έτοιμος να τον καταπιείς, αλλά την ημέρα που θα συμβεί, θα έχεις περάσει από εκείνη την πόρτα που μπορεί να σε πάει πάρα πολύ μακριά. Έχει αρχίσει ένα καινούριο ταξίδι στη ζωή σου, κινείσαι προς ένα καινούριο είδος ύπαρξης, επειδή τη στιγμή που αποδέχεσαι τον πόνο, χωρίς να τον απορρίπτεις, αμέσως αλλάζει ολόκληρη η ποιότητά του. Δεν είναι άλλο πια πόνος — είναι καθαρή ενέργεια.

Στην πραγματικότητα, θα εκπλαγείς, δεν θα μπορείς να το πιστέψεις. Δεν μπορείς να πιστέψεις ότι ο πόνος μπορεί να γίνει χαρά, ότι μπορεί να μεταμορφωθεί σε έκσταση. Στην καθημερινή ζωή όμως έχεις αντιληφθεί ότι τα αντίθετα πάντοτε ενώνονται, ότι δεν είναι αντίθετα, αλλά συμπληρωματικά.

Γνωρίζεις πολύ καλά ότι η αγάπη σου μπορεί οποιαδήποτε στιγμή να γίνει μίσος κι ότι το μίσος σου μπορεί οποιαδήποτε στιγμή να γίνει αγάπη. Στην πραγματικότητα, αν μισείς υπερβολικά, έντονα και ολοκληρωτικά, το μίσος γίνεται αγάπη. Όποτε κάτι συμβαίνει ολοκληρωτικά, γυρίζει στο αντίθετό του;Αυτό είναι ένα σπουδαίο μυστικό — να το θυμάσαι. Όποτε κάτι είναι ολοκληρωτικό, αλλάζει στο αντίθετό του, επειδή δεν μπορεί να πάει μακρύτερα. Έχει φτάσει σε αδιέξοδο.  

Παρατήρησε ένα παλιό ρολόι με εκκρεμές. Το εκκρεμές πηγαίνει αριστερά, στο αριστερό άκρο κι όταν φτάσει στο σημείο πέρα από το οποίο δεν μπορεί να πάει, τότε αρχίζει να κινείται προς τα δεξιά.

Τα αντίθετα είναι συμπληρωματικά. Αν μπορέσεις να υποφέρεις τον πόνο ολοκληρωτικά, με μεγάλη ένταση, θα εκπλαγείς. Την πρώτη φορά δεν θα το πιστεύεις — ότι ο πόνος σου απορροφάται με τη θέλησή σου, ότι τον καλωσορίζεις και μεταμορφώνεται στην υπέρτατη ευτυχία. Η ίδια ενέργεια που γινόταν πόνος, τώρα γίνεται ευτυχία. Η ίδια ενέργεια που γινόταν πόνος, τώρα μεταμορφώνεται στην υπέρτατη ευτυχία.

Άρχισε όμως με τον εαυτό σου. Κάνε ένα μικρό πείραμα με τους πόνους σου, με τα βάσανα και τις δυστυχίες σου. Και από τη στιγμή που θα βρεις το κλειδί, τότε μπορείς να το μοιραστής και με ολόκληρη την ύπαρξη. Τότε μπορείς να πάρεις όλο τον πόνο, όλου τού κόσμου ή όλων των κόσμων.

Ακολούθησε την εισπνοή σου και θα έρθει η στιγμή που θα δεις ότι η μικρή σου καρδιά είναι μεγαλύτερη από ολόκληρο το σύμπαν — αν γνωρίζεις τι θαύματα μπορεί να κάνει. Και ανάλυσε την ευτυχία σου. Είναι η ίδια ενέργεια που, περνώντας μέσα από την καρδιά σου, γίνεται ευτυχία. Τότε άφησε τη μακαριότητα να ακολουθήσει την εκπνοή και να φτάσει σε όλες τις απόμερες γωνιές τής ύπαρξης.

Ο Ατίσα λέει: Αυτό είναι συμπόνια. Συμπόνια είναι το να γίνεις δύναμη μεταμόρφωσης στην ύπαρξη, να μεταμορφώνεις το άσχημο σε όμορφο, να φιλάς το βάτραχο και να τον μεταμορφώνεις σε πρίγκιπα, να μεταμορφώνεις το σκοτάδι σε φως. Συμπόνια είναι το να γίνεις ένα τέτοιο μέσο μεταμόρφωσης.

Μεταμόρφωσε τον Πόνο σε Φώτιση

Η βουδιστική αλχημεία είναι η μεταμόρφωση του πόνου. Ο πόνος δεν είναι εναντίον σου, απλώς εσύ δεν ξέρεις πώς να τον χρησιμοποιήσεις.

Το δηλητήριο δεν είναι εχθρός σου, απλώς εσύ δεν ξέρεις πώς να φτιάξεις φάρμακο από αυτό. Σε σοφά χέρια, το δηλητήριο γίνεται γιατρικό. Σε ανόητα χέρια, το γιατρικό μπορεί να γίνει δηλητήριο. Όλα εξαρτώνται από σένα, από την επιδεξιότητά σου.

Αυτή είναι η βουδιστική οπτική και αυτή είναι η συνεισφορά τού βουδισμού στον κόσμο, επειδή αυτή είναι μια εσωτερική αλχημεία: Αποδέξου τον πόνο. Μην αντιστέκεσαι, μην τον πολεμάς, μη θυμώνεις μαζί του. Απορρόφησέ τον — επειδή μόνο έτσι μπορεί να μεταμορφωθεί σε φώτιση.

Ή τέχνη τού να μεταμορφώνεις τον πόνο και τα βάσανα σε κάτι καλό είναι η τέχνη τού να βλέπεις την αναγκαιότητα τού αντίθετου. Το φως μπορεί να υπάρξει μόνο αν υπάρχει το σκοτάδι. Τότε γιατί μισείς το σκοτάδι; Χωρίς το σκοτάδι δεν θα υπήρχε φως, οπότε εκείνοι που αγαπούν το φως και μισούν το σκοτάδι, βρίσκονται σε δίλημμα. Δεν ξέρουν τι κάνουν.

Η ζωή δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς το θάνατο. Τότε, γιατί μισείς το θάνατο; Ο θάνατος δημιουργεί το πλαίσιο για να υπάρξει η ζωή. Ο θάνατος είναι ο μαυροπίνακας, πάνω στον οποίο γράφεται η ζωή με άσπρη κιμωλία. Ο άγιος μπορεί να υπάρξει μόνο επειδή υπάρχει ο αμαρτωλός. Γι’ αυτό, ο Βούδας λέει να μη μισείς τον αμαρτωλό. Είναι oι δύο πλευρές τού ίδιου νομίσματος.

Πρέπει κανείς να δεχτεί και τις δύο όψεις σαν μέρος τού πακέτου τής ζωής. Με αυτή τη δεκτικότητα, μπορείς να μεταμορφώσεις τα πράγματα. Μόνο μέσα από αυτή τη δεκτικότητα είναι εφικτή η μεταμόρφωση.

Πριν μπορέσεις να μεταμορφώσεις τον πόνο, θα χρειαστεί να γίνεις παρατηρητής. Αυτό όμως είναι το τρίτο σημείο. 

• Το πρώτο είναι το να μην αντιστέκεσαι στον πόνο. 
• Το δεύτερο είναι το να ξέρεις ότι τα αντίθετα δεν είναι αντίθετα, αλλά συμπληρωματικά 
• το τρίτο είναι το να είσαι παρατηρητής, επειδή αν είσαι παρατηρητής τού πόνου σου, θα μπορέσεις να τον απορροφήσεις.

Αν ταυτιστείς με τον πόνο, δεν θα μπορέσεις να τον απορροφήσεις. Τη στιγμή που ταυτίζεσαι με τον πόνο, θέλεις να τον ξεσκαρτάρεις, να τον πετάξεις, να τον ξεφορτωθείς, επειδή είναι οδυνηρός. Αν όμως είσαι παρατηρητής, τότε ο πόνος χάνει όλα του τα αγκάθια. Τότε ο πόνος υπάρχει και εσύ τον παρατηρείς. Εσύ είσαι απλώς ο καθρέφτης. Δεν έχεις καμία σχέση μαζί του.

Η ευτυχία έρχεται και φεύγει, η δυστυχία έρχεται και φεύγει, όμως εσύ βρίσκεσαι πάντοτε εκεί — ένας καθρέφτης που καθρεφτίζει. Η ζωή έρχεται και φεύγει, ο θάνατος έρχεται και φεύγει, όμως ο καθρέφτης δεν επηρεάζεται από τίποτα.

Όταν είσαι παρατηρητής, δημιουργείται απόσταση. Και μόνο όταν υπάρχει απόσταση, μπορείς να παρατηρήσεις αυτό που συμβαίνει. Μέσα από αυτή την παρατήρηση, μπορείς να μεταμορφώσεις τα κατώτερα μέταλλα σε χρυσό. Μόνο μέσα απ’ αυτή την παρατήρηση γίνεσαι επιστήμονας του εσώτερου, ένας ανεπηρέαστος παρατηρητής.

• Τώρα ξέρεις ότι τα αντίθετα δεν είναι αντίθετα και μπορούν να μετατρέπονται το ένα στο άλλο. Τότε δεν ασχολείσαι καθόλου με το πώς να απαλλαγείς από τον πόνο, αλλά με το πώς να τον μεταμορφώσεις σε κάτι ευεργετικό. Τότε μεταμορφώνεις το δηλητήριο σε νέκταρ.

ΕπιθυμητόΣυστήνω το βιβλίοΣυστήνω τον συγγραφέα

0

ΠΟΝΟΣ: Η ΠΥΛΗ ΤΗΣ ΣΟΦΙΑΣ

OSHO

Παρουσίαση

Ο άνθρωπος που βλέπει τη ζωή σαν μία οργανική ενότητα αποδέχεται τον πόνο. Ο πόνος σου δημιουργεί την ανάγκη να αναζητήσεις την αλήθεια. Αλλιώς, θα βαριόσουν, θα κοιμόσουν, θα ήσουν σαν φυτό. Μην ανταγωνίζεσαι τον πόνο. Να νιώθεις ευγνωμοσύνη προς τον πόνο. Σε κρατάει σε εκγρήγορση, σε κρατάει ξύπνιο και σε προκαλεί να βρεις τρόπο να τον ξεπεράσεις. [...] (Από την έκδοση)

Περιεχόμενα

- Ο πόνος είναι σπόρος φώτισης
- Παράτα τις αυταπάτες!
- Η μέθοδος του Ατίσα
- Μεταμόρφωσε τον πόνο σε φώτιση
- Ρίξε το φταίξιμο πάνω σου
- Η ερώτηση είναι πάντοτε ίδια
- Συγκεντρώσου στον πόνο του σώματος